Экология ғылымының даму тарихы

Экология  ғылымының даму            тарихы

 

  

 

М.Х.Дулати атындағы Тараз Мемлекеттік Университеті

 

Орындаған:Көбейқұлова  А.

Топ:В12БТЕХ5

Қабылдаған:Дүйсенбаева  С.

 

Тараз 2013

         Жоспар:

 

• Кіріспе.
• Негізгі бөлім:
•    1.Экология ғылымы туралы;
•   2.Даму кезеңдері;
•    3.Негізгі тұжырымдамалар;
•    4.Зерттеуші ғалымдар.
• Қорытынды.

Экология ғылымының мақсаты – биосфера шегінде әлемдік жағдайларды бақылай отырып, ондағы тіршіліктің тұрақтылығын сақтау, адам мен қоғам биосфера арасындағы қарым-қатынастарды үйлестіре отырып, табиғат ресурстарын тиімді пайдалануды нооэкологиялық тұрғыдан негіздеу.

          Экология ғылымы.

 

• Экология – организмдердің бір-бірімен және қоршаған табиғи ортамен әсерлесу заңдылықтарын зерттейтін іргелі табиғаттану ғылымы.
• «Экология» грекше “oikos” – үй, тұрақ, мекен деген мағына береді.
• Ең алғаш бұл терминді ғылымға 1866 жылы Эрнст Геккель енгізді.

     Геккель  Эрнст 16.02.1834жылы Германия, Потсдамда туылған- 9.08. 1919жылы Йенада қайтыс болған.Неміс биологы. Эволюциялық ілімді ілгері дамыту бағытындағы “Организмдердің жалпы морфологиясы” (1866), “Дүние жаратылысының табиғи тарихы” (1868), “Антропогения немесе адамның даму тарихы” (1874), “Тіршіліктің кереметтері” (1904) атты  еңбектері белгілі.

Экология ғылымының  тарихи дамуы

III кезеңге бөлінеді:

 

I  кезең (1707–1924 жж.) - экология ғылымының алғышарттары қалыптасты;

 ІІ кезең (1924–1980 жж.) - экология ғылымы дара ғылым деңгейіне көтеріліп, өзінің зерттеу салаларын, мақсат-міндеттерін жетілдіре түсті;

 ІІІ кезең (1980–2000 жж.) - экология әлеуметтік, саяси-экономикалық, нарықтық жағдайлар мен мәселелерді зерттеді.

                      Салалары:

1.Аутэкология  – жеке дараларды зерттейді.

2.Демэкология  – жекелеген популяцияларды зерттейді.

3.Синэкология  – табиғи бірлестіктерді зерттейді.

Қазіргі жалпы экология ғылымының зерттеу бағыттары:

1. Биоэкология ғылымы:тірі организмдердің жекеленген ірі жүйелік топтары — микроорганизмдерді, саңырауқұлақтардың өсімдіктерді және жануарларды зерттеуге басты назар аударады.

 

 

2. Биоэкология жеке табиғи белдемдер арктика және тундра экологиясы, орман экологиясы, дала экологиясы, шөл экологиясы, тay экологиясы және т.б. да көптеген салаларға бөлінеді.

 

3. "Адам және табиғат"  жүйесі бойынша тарихи экология, адам экологиясы, қала экологиясы, инженерлік экология, ауыл шаруашылығы экологиясы және т.б.

Экология ғылымының негізгі зерттейтін мәселелері:

 - организмдердің бір-бірімен қарым-қатынастары мен қоршаған табиғи ортасы;

- биоценоз, экожүйелердегі уақыт пен кеңістікке байланысты туындайтын өзгерістерді;

- табиғат ресурстары оны тиімді пайдалану және қорғаудың ғылыми-теориялық негіздері;

- адам-қоғам-табиғат арасындағы гормониялық байланыстарды реттеу:

- биосфера шегіндегі географиялық заңдылықтардың тұрақтылығын сақтауды қамсыздандыру;

- биосферадағы тіршілікті қалыпты сақтаудың ғаламдық нооэкологиялық деңгейге көтеру болып табылады.

В.Н.Сукачев

(1880-1967ж.ж.)

өмір сүрген.

 

1940 жылы "биогеоценоз" туралы ұғымдарға ғылыми нақты түсініктемелер берді.

В.И.Вернадский

(1863-1945ж.ж.)

 

 Кеңес минералогы, кристаллограф, геохимик, биогеохимик, радиогеолог, СССР ҒА академигi (1912 жылдан), УССР ҒА академигi (1919 жылдан), оның алғашқы президентi (1919-1921). Петербургте туылған.

        Экология -  адамзат қоғамының табиғи ортамен әсерлесуін және өзара байланыстылығын зерттеу арқылы табиғатты ұтымды пайдаланудың ғылым негіздерін жасайтын, сол арқылы табиғатты сақтап, адамның тіршілік ету ортасын оңтайландыруды көздейтін ғылыми пән.

 

Қорытынды:

Пайдаланған әдебиеттер тізімі:

 

1.Қазақ энциклопедиясы, 10 том;

2.Қазақ энцеклопедиясы , 2 том;

3.Сәтімбеков Р. Биология: Жалпы білім беретін мектептің қоғамдык-гуманитарлық бағытындағы 11-сыныбына арналған окулық. — Алматы: "Мектеп" баспасы, 2007;

4.Интернет, www.google.ru (суреттер)

Назар аударғандарыңызға  рахмет!