Корпорациялық табыс салығының түсінігі

Резидент еместердің ҚР-ғы көздерден  алатын табыстары болып:

1. ҚР-да тауарларды өткізуден, жұмыстарды орындаудан,қызмет көрсетуден түскен табыстар;
2. Нақты қызмет көрсетілген жеріне қарамастан, тұрақты мекеме арқылы ҚР-да қызмет атқаратын және осындай тұрақты мекемемен байланысты резиденттерге және резидент еместерге көрсетілген басқару, қаржылық, консультациялық, аудиторлық, маркетингтік заңдық, агенттік, ақпараттық қызмет көрсетуден алынатын табыстар;

Резидент емес заңды тұлғаның ҚР-ғы тұрақты мекемемен байланысты емес табыстарына белгіленген шегерімдерді жүргізбестен төлем көзінен табыс салығы салынуы тиіс.

Мемлекеттік бюджетке төлем көзінен  табыс салығын есептеу, ұстау  және төлеу бойынша міндет пен  жауапкершілік табыстарды төлеуші  тұлғаға жүктеледі. Осындай тұлға салық агенті болып табылады.

Резидент еместердің ҚР-ғы тұрақты  мекемеге байланысты емес, көздерден  алынатын табыстарының төлем көзіне мынадай ставкалар бойынша салық  салынуға тиіс:

1. дивидендтер, қатысу үлесінен түскен табыстар және сыйақылар-15%;
2. тәуекелдерді сақтандыру шарттары бойынша төленетін сақтандыру сыйақылары-10%;
3. тәуекелдерді қайта сақтандыру шарттары бойынша төленетін сақтандыру сыйақылары -5%
4. халықаралық тасымалдарға көлік қызметін көрсетуден түскен табыстар-5%
5. ҚР-ғы көздерден алатын табыстар-20%

Резидент емес заңды тұлғаның табысына тұрақты мекеменің қызметіне  байланысты табыстың барлық түрлері  жатады.

ҚР-да тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырылатын қызметтің табыстар алуға  тікелей байланысты шығыстар ҚР-да не одан тыс жерлерде жасалғанына қарамастан шегірімге жатады.

Резидент емес заңды тұлғаның ҚР-да тұрақты мекеме арқылы жүзеге асырған  қызметінен алынған таза табысна -15% ставка бойынша салық салынады.

Есептелген корпорациялық табыс  салығының сомасы алып тасталған  салық салынатын табыс таза табыс деп танылады.

 

Қорытындылай келе, корпорациялық  табыс салығы түрлі жеңілдіктер, төмендетулер және санкциялар арқылы әсер ететін салықтық реттеудің негізгі  құралы болып табылады.

Корпорациялық табыс салығын төлеушілерге ҚР ҰБ мен мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, ҚР резидент заңды тұлғалары, сондай-ақ ҚР-да қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын немесе ҚР-дағы көздерден табыс алатын резидент емес заңды тұлғалар жатады.

Табыс салығының салық салу объектілеріне: салық салынатын табыс; төлем көзінен салық салынатын табыс; ҚР-да  қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның таза табыс жатады .

Салық салынатын табыс жылдық жиынтық табыс пен көзделген шегерімдер арасындағы айырма ретінде анықталады.

Салық төлеушiлер корпорациялық табыс салығы бойынша аванстық төлемдердi бюджетке белгiленген салық кезеңi iшiнде, анықталған мөлшерде ағымдағы айдың 20-сынан кешiктiрмей ай сайын төлейді.

Салық төлеушінің  салық салынатын  табысы 30%-тік ставка бойынша салық  салуға жатады.

Негізгі өндіріс құралы жер болып  табылатын салық  төлеушінің  салық салынатын табысы 10%-тік  ставка бойынша салық салуға жатады.

Резидент еместердің ҚР-ғы көздерден  алынатын табыстарын қоспағанда, төлем  көзінен салық салынатын табыстар төлем көзінен 15%-тік ставка бойынша  салық салуға  жатады.

ҚР-да тұрақты мекеме  арқылы қызметін жүзеге асыратын резидент емес заңды  тұлғаның таза табысы корпорациялық  табыс салығының үстіне белгіленген  тәртіппен 15%-тік ставка бойынша  салық салуға жатады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қолданылған әдебиеттер:

 

1. ҚР Конституциясы, 1995 ж.30 тамыз;
2. ҚР Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы Кодексі, 2001 ж.12 маусым;
3. ҚР Бюджет Кодексі, 1999 ж.1 сәуір;
4. www.salyk.kz сайты;
5. http://kk.wikipedia.org сайты