Қаржылық есеп беру

Дт: Ақшалар шоты                                                     110000 тг.

Кт: Инвестициялық қызметтен түскен табыс          10000 тг.

Кт: Қысқа мерзімді қаржы  салымы                          100000 тг.

 

Егер кәсіпорындар мен  ұйымдар өздерінің салған қысқа  мерзімді қаржы салымы негізінде 5000 теңге көлемінде шығын шеккен жағдайда:

Дт: Ақшалар шоты                                                       95000 тг

Кт: Инвестициялық қызметтен  шеккен шығын        5000 тг.

Кт: Қысқа мерзімді қаржы  салымы                            100000 тг.

 

Ескеретін бір жағдай, кәсіпорындар мен ұйымдардың өздерінің салған қысқа мерзімді қаржы салмы негізінде шығын шегуі қаржы салмының қор биржаларындағы немесе биржадан тыс нарығындағы ағымдағы құны кеміген жағдайда ғана болуы мүмкін.

 

Қаржы салымдары  шоты бойынша жүргізілетін операциялар

 

 

№	Операциялардың  мазмұны	Дебет	Кредит
1	2	3	4
1	Сатылып алыну құны бойынша  акциялар кіріске алынды	401	431,432,441, 451,671,687
2	Берілген материалдық  құндылықтар үшін сатып алы құны бойынша кіріске алынған акциялар	401	201-206,208
3	Акциялар үшін есептелінген дивидент сомасы	332	724
4	Сатылған акциялар: Баланстық құны бойынша Сатқаннан алынатын табыс сомасына	843 431,441,451	401 723
5	Сатылып алынған облигациялар және басқадай құнды қағаздар	402,403	431-432, 441,451
6	Қысқа мерзімді қаржы  салымдарының ағымдағы құнының өзгеруіне байланысты алынатын табыс сомасына	401	727
7	Қысқа мерзімді қаржы  салымдарының ағымдағы құнының өзгеруіне  байланысты шеккен зиян сомасына	845	401

 

 

 

 

 

Қорытынды

 

 

Қаржылық есеп – бұл  шаруашылық қызметтің нәтижелерін  сипаттайтын көрсеткіштердің тәртіпке келтірілген жүйесі, ол ағымдағы бухгалтерлік есеп ақпаратына негізделген.

Қаржылық есептің мақсаты  – тұтынушыларды қандай да бір  құрылымдағы қажетті ақпараттармен  қамтамасыз ететін қаржылық жағдайдың  шынайы көрінісін бейнелеу.

Қаржылық есеп субъект (кәсіпорын, ұйым) қызметіндегі жасалған жұмыстар мен шаруашылық операцияларының түпкілікті қаржылық нәтижесін көрсетеді. Субъектінің қаржылық жағдайын сипаттайтын элементтердің активтері, міндеттемелерге және жеке меншіккапиталға топтастыруға болады. Топтастырылған ақпараттар қолда бар экономикалық ресурстарды, субъектінің оларды өркендеуге және бақылауға қабілеті жететінін ашып көрсетеді.

Қаржылық есеп негізінде  субъектінің қаржылық жағдайының нашарлай бастау тенденциясын дер уақытында  аңдып, оның шаруашылық қызметіндегі жағымсыз құбылыстардың алдын алуға болады, сондай-ақ пайданы молайту үшін ішкі резервтерді анықтауға, соны жұмылдырып, тиімді пайдалану арқылы табысқа жетуге болады. Кәсіпорындардағы қаржы қызметінің ойдағыдай барысы алға қойған мақсатқа, жоспарланған көрсеткіштерге қол жеткізуге қажетті жағдай жасайды, кәсіпорынның өндірістік қызметінің үздіксіздігі қаржылық жағдай қалыпты тұрақтылығын қамтамасыз етеді, ал бұлар кәсіпорынның төлем қабілетіне кепілдік береді.

ҚР-нда енгізілген қаржылық есеп негізгі параметрлері бойынша халықаралық стандарттар талаптарына сәйкес келеді.

ҚР-ның заңдарында бұл  тұғырнамалар жүзеге асырылады. Бухгалтерлік есеп пен қаржылық есеп беру ҚР-нда  есептеу, үздіксіздік, дәлдік, шынайлылық пен кедергісіз берілетіндік, бейтараптық, салыстырмалық, жүйелілік принциптеріне сай жүзеге асырылады.

Есептеу принципі мынаны білдіреді: табыстар еңбек сіңіріліп  табылғаннан кейін аударылады, ал шығындар шығарылған соң есептелінеді, яғни операциялар мен оқиғалар есептік  баланс пен қаржылық-шаруашылық қызмет нәтижелері туралы есепте олардан түскен несие ақша қаражаты төленген сәтінен бастап емес, пайда болған сәтінен бастап есепке алынады.

Қаржылық есепті жасау  үшін есептік уақыт болып есепті кезеңдегі календерлық соңғы  күн есептелінеді. Қолданылып жүрген заңға сәйкес жылдық есеп үшін есеп беру кезеңі календерлық жылдың 1 қаңтарынан бастап 31желтоқсанға дейін. Егер ҚР заңында басқаша жағдай қаралмаса, есеп әр жылдың 30 сәуірінен кешіктірілмей тапсырылуы керек.

 

 

 

 

 

 

 

Пайдаланылған әдебиеттер тізімі :

 

1. Назарова В.Л. «Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп» - Алматы, «Экономика» 2005
2. Радостовец В.К., Ғабдуллин Т.Ғ., Радостовец В.В., Шмидт О.И. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп» - Алматы, 2003ж.
3. Кеулімжаев Қ.К., Әжімбаева Н.З., Құдайбергенов Н.А., Жантаева А.Ә.  «Қаржылық есеп» - Алматы, «Экономика», 2005ж.
4. Ертісбаев Е.Қ. «Сауда кәсіпорынның экономикасы» - Қарағанды, 2003ж.
5. К.Ә. Китебаева «Бухгалтерлік есеп принциптері» - Қарағанды 2002ж.
6. Кривогузова Н.А. «Экономикалық талдау» - Қарағанды, 2004
7. «Бухгалтер бюллетені» журналы, №3-4, қаңтар 2005ж., «БИКО» баспа үйі
8. «Нормативные акты» - №12 (192),»Қаржы-қаражат», 2003
9. «Библиотека бухгалтера и предпринимателя» - №7 (156), шілде 2003ж., «БИКО» баспа үйі