Онтогенез

КІРІСПЕ

 

Адам эволоюциялық дамудың  жоғары сатысы, жер бетіндегі  тіршілік біткеннің иесі. Мұндай  дәрежеге жетуге адам өзінің  іс әрекетімен ықпал жасады. Әрине, ғылым жолы ауыр да қиын. Сондықтан  да ол күрделі жаңалықтарды  ашу жолында көптеген кедергілерге  кеудесіп, көзқарастарды қарама  қарсы адамдардың арасында күрделі  пікір таластар болып тұрады.

Организмнің ұрықтанудан  пайда болған кезеңінен оның  тіршілігінің соңына дейінгі  жеке даму тарихы.

 

ОНТОГЕНЕЗ

 

 

ОНТОГНЕЗ

 

• Эмбриональдық кезең - жануарлар организмінің ұрықтанғаннан бастап, ұрықтың туғанға немесе жұмыртқадан шыққанға дейінгі даму, өсу, қалыптасу мерзімін қамтиды.

 

• Постэмбриональдық кезең – жануарлардың туғаннан кейінгі өсу, есею, ұрпақ қалдыру, қартаю сатыларынан тұрады.

Онтогенездің ерте кезеңіндегі  генетикалық информацияның рөлі.

 

Бір клеткалық зигота  геномының жартысы әкесінің, жартысы  шешесінің гендерінен құралған. Осы геномның генетикалық информациясының  онтогенез барысында жүзеге асуы  арқылы көп клеткалы күрделі  дифференциацияланған организм  пайда болады.

Адам онтогенезінің әр түрлі стадияларында қан түзуші клеткалар гемоглобиннің әр түрлі типтерін синтездейді. Эмбриональдық дамудың 13ші аптасынан гемоглобиннің басқа а және В тізбектерден құралған А типі синтезделеді. Организмннің даму барысында А гемоглобиннің бөлігі арта түседі. Жаңа туылған нәрестеде А гемоглобин 20-30% болса, бір жаста ол F гемоглобинді толық ығыстырады.

Интерферон

 

Адам және жануар клеткаларында  инфекциялық вирустарға қарсы  синтезделеді. Олардың антивирустық  активтілігі бар, сонымен қатар  қатерлі ісіктердің көбеюін тоқтата  алады.

Үш түрі ажыратады:

 

• а - интерферон, лейкоциттерде вирустарға қарсы түзіледі.
• В- интерферон, фибробластарға вирустар әсер еткенде түзіледі.
• V – интерферон, Т- лимфоциттерде вирустық неесе бактериялық антигендерге және қатерлі ісіктерге қарсы синтезделеді.

Қорытынды

 

Белок тірі организмде  әр түрлі қызмет атқарады: катализдік, заттарды тасымалдау, механикалық, реттегіштік, қоректік,репрессорлық, қорғаныштық  т.б. Иммунитет организмнің жұқпалы  агенттерді және антигендік қасиеті  бар генетикалық бөгде заттарды  қабылдамауы.

Пайдаланған әдебиетер:

 

• Әлімбаев М., Субханбердин С. Денсаулығынды ойласаң, - Алматы,- “Қазақстан”-1974 -360б.
• Рубленский Л.И., Хохлов С.И. Биология- Алматы – Мектеп – 1989 – 374б.
• Хрипкова А.Г., Колесов Д.В. Биология - Алматы -Мектеп – 1988 – 414б.
• Хрипкова А.Г., Колесов Д.В. Онтогенез туралы түсінік. Алматы - мектеп – 1974 – 384б.
• Шарипов М.Х. Биология және генетик. - Алматы -“Рауан” баспасы.1998 – 456б.