Көкөністер, жеміс – жидектер және бөлме өсімдіктерін көбейтіп, өсіру

 

 

 

 

 

 

 

 

                                                                                                             

 

 

 

 

  Қаңтардың жиырма үші

Сынып жұмысы

Сабақтың тақырыбы:

 

Көкөністер, жеміс – жидектер  және бөлме өсімдіктерін көбейтіп, өсіру

 

     Сабақтың мақсаты:

 

 

Көкөністік дақылдардың түрлері, адам үшін

маңызы, Қазақстанда кездесетін түрлері,

жеміс-жидек дақылдары, оларды өсіріп 

көбейту және бөлме өсімдіктері

туралы түсінік беру

 

 

 Білімділік: көкөніс, жеміс – жидек дақылдарының топтары, бөлме өсімдіктерінің маңызын ұғындыру, алған білімдерін кеңейту, практикамен ұштастыру.

Дамытушылық: іскерлігін, ойлау қабілеттерін, танымдық белсенділіктерін, өз ойын анық, нақты жүйелі түрде жеткізе білуге үйрету. Өздігінен еңбек ету қабілеттерін дамыту. Оқулық мәтінімен жұмыс істеу іскерлігін дамыту. Әр түрлі сұрақтарға жауап ізденту арқылы ойланту.

Тәрбиелік: оқушыларды өзара топпен жұмыс істеу дағдысына, өзара көмекке, еңбек етуге тәрбиелеу. Өз пікірін айта отырып, басқалардың пікірін тыңдауға үйрету.

 

 

Қолданылатын модульдер: диалогтық оқыту, білім беру мен білім алудағы жаңа әдіс тәсілдер, СТО, өзін-өзі бағалау, дарынды оқушымен жұмыс.

Қолданылатын әдіс-тәсілдер мен

стратегиялар: топтық жұмыс, әңгіме,

сұрақ – жауап, рефлексия

Көрнекіліктер: суреттер, слайд, кеспе

қағаздар.

Топ мүшелері ортақ 

бағаланады.

 

Топтар жарыспайды.

Өйткені тапсырмалар 

әртүрлі беріледі.

 

Әр оқушыда жеке

жауапкершілік болады.

 

 

Әр оқушы өз қабілетіне

қарай  ұпай  жинап, ортақ

нәтижені жоғарылатады.

 

Топ мүшелері өз 

жұмыстарын талдай 

білуі керек.

 

Ұйымдастырушы,

бағыттаушы  роль 

атқарады.

 

Дайын білімді емес,

өз бетінше білім 

алуға көмектеседі.

 

Алынған білімге сын 

көзбен қарауға 

үйретеді.

 

Сабақ барысында 

проблемаларды шешуге,

қорытынды жасауға

көмектеседі.

 

Оқушыларды қосымша 

материалдармен 

қамтамасыз ету.

 

Мұғалімнің ролі

 

Топтағы оқу әдісінің

принципі

Сабақтың құрылымы:

 

І. Ұйымдастыру

Тренинг өткізу

ІІ. Үй тапсырмасын тексеру

Реферат.  “Бидай-бағалы  астық тұқымдасы”, “Күнбағыс дәндері  – бағалы дақыл”.

ІІІ. Жаңа білімді меңгерту

І. Тақырыпқа шолу

ІІ. Мағынаны тану

Оқулық мәтінімен жұмыс

ІІІ. Сергіту сәті

ІV. Дәптермен жұмыс

V. Шығармашылық жұмыс

VІ.Қорытынды

VІІ. Рефлексия

Бағалау

Үйге тапсырма

Жаңа сабақ

 

ІІІ.

 

 

 

     Қызығушылықты ояту “Ой қозғау” стратегиясы

  Көкөніс дақылдары, оның түрлері, жеміс-жидектер туралы не білеміз?

 Өз ойларын жазу .

Жазып болған соң барлық топ мүшелері  жұмыстарын қорғайды.

 

    ІІ.Мағынаны тану .

   Орамжапырақ, сәбіз, қант қызылшасы,рапс,

    қызылша, картоп, қыша, зәйтүн т.б Орамжапырақ түрлері: ақ қауданды, кольраби, брюссель, гүлді, савой, пекиндік, жапырақты. Құрамында ақуыз, көмірсу, С, В, К, РР витаминдері болады. 

 

     Көкөніс дақылдары:

ОРАМЖАПЫРАҚ

 

ОРАМЖАПЫРАҚ

 

СӘБІЗ

 

ҚАНТ ҚЫЗЫЛШАСЫ

 

ЕГІСТІКТЕГІ ҚАНТ

ҚЫЗЫЛШАСЫ

 

КАРТОП

 картоп

 

        РАПС

 

ЗӘЙТҮН

 

ЗӘЙТҮН АҒАШЫ

 

РАПС

 

ҚЫША

     Жеміс – жидек дақылдары: 6 топқа бөлінеді.

1.Шекілдеуік жемістер: алма, алмұрт, айва, долана. Еуропа, Азия, Солтүстік Америкада өсіріледі.

2.Сүйек жемістілер: шие, өрік, алхоры, шабдалы. Топырағы құнарлы жерде жақсы өседі.

3. Жаңғақ жемістілер: грек жаңғағы. Ағаш, бұта түрінде өседі.

4. Жидек дақылдары: бүлдірген, жүзім, таңқурай, қарақат, құлпынай. Бүлдіргеннің 25 іріктемесі бар. (“Аэлита”, “Героиня”, “Крымская”, “Кульвер”)

 

    Жеміс – жидек дақылдары :

    

   5. Цитрус дақылдары: апельсин, мандарин, лимон.

    Үндістан, Қытай, Үндіқытайда таралған.Бұтақтары тікенді, жапырағы күрең жасыл болады.Жапырағынан эфир майы алынады.

    6.Субтропиктік жемістер: құрма, ананас, банан, інжір. Тропиктік қоңыржай белдеуде өседі.

ШЕКІЛДЕУІК   ЖЕМІСТЕР

 

АЛМА

 

АЛМА

 

АЛМҰРТ

 

АЙВА

СҮЙЕКТІ   ЖЕМІСТЕР

 

ШИЕ

 

ШИЕ

 

АЛХОРЫ

 

ӨРІК

 

ӨРІК

 

ШАБДАЛЫ

ЖАҢҒАҚ    ЖЕМІСТІЛЕР

 

ГРЕК ЖАҢҒАҒЫ

 

ЖЕРЖАҢҒАҚ, АРАХИС

ЖИДЕК   ДАҚЫЛДАРЫ

 

БҮЛДІРГЕН

 

ҚҰЛПЫНАЙ

 

ТАҢҚУРАЙ

ТАҢҚУРАЙ

 

ҚАРАҚАТ

 

ЖҮЗІМ

ЦИТРУС ДАҚЫЛДАРЫ

 

АПЕЛЬСИН

 

ЛИМОН

 

МАНДАРИН

 

ГРЕЙПФРУКТ

СУБТРОПИКТІК ЖЕМІСТЕР

 

БАНАН

 

ҚҰРМА

 

АНАНАС

БӨЛМЕ ӨСІМДІКТЕРІ

 

АЛОЭ

 

АЛОЭ

 

АМАРИЛЛИС

 

БАЛЬЗАМИН

 

БЕГОНИЯ

 

АГАВА

ЖЕМІСТЕР ӘЛЕМІНДЕГІ ҒАЖАЙЫПТАР

СЕЙШЕЛЬ ПАЛЬМАСЫНЫҢ ЖЕМІСІ

ЖЕР АСТЫНДА ДАМИТЫН ЖЕМІС

 

ЖЕРЖАҢҒАҚ (арахис)

ЦИТРУС ДАҚЫЛДАРЫ

 

АПЕЛЬСИН

 

ЛИМОН

 

МАНДАРИН

 

ГРЕЙПФРУКТ

 “ Ойланып барып, орнын тап!”

Төменде берілген өсімдіктердің  жемістерін анықта.

Асбұршақ,қайың,көкнәр,бидай,бақбақ,құлпынай,орам

жапырақ,жоңышқа,күріш,мандарин,емен  жаңғағы,қауын,қарақат,ананас,грек  жаңғағы,өрік,картоп,меңдуана,соя,итмұрын.

Жемістер: бұршаққын,жидек тәрізді,жаңғақ жеміс,қауашақ,бұршаққап,тұқымша,дәнек,қанатша,

құрғақ жаңғақ,сүйекті жеміс, асқабақ  жеміс,көпсүйекті құрғақ,біріккен  жеміс,жидек тәрізді гесперидий,жидек

2 тапсырма

Сөйлемдерді толықтырып жаз.

Астық  дақылдарына __________________ жатады.

Бұршақ дақылдарына   __________________

жатады.

Көкөніс дақылдарына ___________________

жатады.

Қорытынды.Сызықтық диктанат

1.Астық тұқымдастарының жемісі  дәнек

2.Көкөніс дақылдары бағалы дақылдар

3.Қарақат бір тұқымды сүйекшелі  жеміс

4.Мәдени өсімдіктердің орталығын

Н.И.Вавилов ашты

5.Құрма, ананас, банан цитрус  дақылдары

6.Картоптың отаны- Оңтүстік Америка

7.Алма, алмұрт сүйек жемістілер

8.Мандариннің жемісі жидек тәрізді

гесперидий

Үйге тапсырма:

 

 

 

 

 

    §  36 оқып келу.

 Кез –келген бір  бөлме өсімдігі туралы  хабарлама  жазып келу

 

3

 

4

 

7

 

9

 

10

 

13

 

14