ҚАЗАҚСАТН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЕНСАУЛЫҚ
САҚТАУ МИНИСТРЛІГІ
ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК
ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ
Биохимия, биология және микробиология
кафедрасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Иммунологиялық бұзылыстағы оппортунистік
инфекциялар.
Орындаған:Апашева А.
Тобы:402 “Б”
Қабылдаған:Омарова Г.С.
ШЫМКЕНТ 2014Ж.
жоспар
- ОП туралы түсінік
- Диогностикасы
- Емі
- АҚТҚ зақымданған иммунды жүйесінің
аясында мынадай оппортунистік аурулар
- Қорытынды
- Пайдаланған әдебиеттер
Оппортунистік инфекция
Латын тілінен аударғанда «оппортунистік»
— жағдайды пайдалану дегенді білдіреді.
- иммунореактиві төмен адамдарда (иммунитет
қажеттілік) шартты немесе әлсіз патогенді
микроорганизмдер тудыратын ауруды айтады.
- ОП- белгілі бір топизмі болмайды, бір түрі әртүрлі ауруларды
шақырады мыс: бронхит, пневмония, менингит,
пиелонефрит, остеомелит т.б.
- ОПИ көбнесе микроорганизмдердің
ассоциясымен жүреді.
- Ерте балалық шағында ағзаға түскен қоздырғыш
инфекциялар және дені сау иммунды жүйесі
кезінде ағзаға зиян тигізбейтін, алайда
иммун тапшылығы аясында елеулі ауру туғызатынды
оппортунистік деп атайды.
- Оппортунистік инфекциялар мен аурулар
нашарланған иммундық жүйесінің аясында
ғана дамиды. Егер иммунды жүйесі қалыпты
жұмыс істесе, онда осы инфекциялар мен аурулар, не ешқандай дамымайды
не өмірі үшін қауіпсіз түрде пайда болады.
- ОПИ басқа аурулармен салыстырғанда,
қоздырғышы стационарда кең таралады
да, жиі эндогенді инфекция шақырады.
- ОПИ пайда болуы мен ағыны, микроорганизммен
макроағзаның жағдайына және қоршаған ортаға байланысты.
- 1. микроорганизмнің патогенділігі, дозасы, вируленттіліге.
- 2. иммунитеттің толықтығы.
- 3. Жұғу жолдары
А)процестің генерализациясы
Б) Сепсис
В) септикопиемия
Диагностикасы
- Адам ағзасының иммунды статусын анықтап, инфекция көзі мен жұғу жолын анықтайды.
- Диагоностикасының қиындығы-ШПМ.
- Сондықтан дақылдық қасиеттер және жаңа
диогностикалық әдістерді қажет етеді.
- Диагностика жүргізу кезінде 1 мл зерттелетін
материялдан микроорганизмдердің колония
түзетін жасушалар санымен есептелетін сандық критерилерді
анықтау қолданылады.
- Емі
- Емдеуінің қиындығы – қоздырғыштың мультирезистентілігімен
байланысты.
- Емдеудің басты принціпі микробоцидті
әсері бар препараттарды иммунистимулдеуші
терапиямен бірге қолданады.
- АҚТҚ зақымданған иммунды жүйесінің аясында мынадай
оппортунистік аурулар дамуы мүмкін:
- АҚТҚ –нің әсерінен иммундық жүйенің
әлсіреуі нәтижесінде ағзада инфекция
дамиды, ол оппортунистік деп аталады,
ары қарай ол өлімге әкеліп соқтырады.
Оппортунистік инфекция – бұл инфекция (туберкулез, пневмания), асқазан, ішек инфекциялары (диарея, стоматит).
- ЖҚТБ алғаш рет 1981 жылы АҚШ – та тарай
бастады, әсіресе ауруларды бақылау орталығы
гомосексуалистер арасында ерекше инфекция
санының көбеюін туғызды.
- Осы уақытқа дейін бұл инфекция тек қана қорғау механизмдері онкоауруларымен зақымдалған немесе иммундық жүйені әлсірететін дәрілерді ішетін адамдарға ғана кездесетін.
- Жаңа ауруды негізгі себебі иммундық
жүйенің бұзылуы және жетпеуі екені, бұл
жетіспеушілік вирус арқылы шақырылған, кейін бұл вирус АҚТҚ (адамның қорғаныш
тапшылық қоздырғышы) деп аталды.
- Вирус 1983 жылы ашылды.
- Бәлкім, АҚТҚ ғасырлар бойы қауіпсіз
түрде өмір сүріп, тек жаңа қазіргі уақытта
агрессивті жағдайға көшкен болар. ЖҚТБ-
ні зерттеу әлі күнге дейін жалғасуда.
Цитомегаловирус
- (ЦМВ) көздің көруін жоғалтуға әкелетін, ретинит- қауіпті көз ауруының төмен иммунды мәртебесі бар адамдарда туындауы мүмкін. ЦМВ сонымен бірге асқазан-ішек жолдары, жүйке жүйесі және басқа да органдардың ауруын туғызады. 50 төмен CD4 кезінде неғұрлым тәуелдігі жоғары болады.
ЦМВ-дене қарсылығына және төмен иммунды
мәртебесіне оң реакция кезінде, алдын
ала емдеу (ганцикловир және басқа да препараттар)
тағайындалады. ЦМВ қазірдің өзінде көптеген
адамдардың ағзасында бар: ол көбінесе
жыныстық жолмен беріледі.
Саркома Капоши
Қан жолдары мен лимфа
жолдары қабырғасындағы қатерлі
ісік – ауруы иммун жүйесі
бұзылмаған адамда әсте кездеспейді.Көбінесе
саркома Капошиді «терінің қатерлі
ісігі» деп атайды, бұл бұл
аурудың сыртынан көзге айқын көрінуінен туындаған. Аурудың көрініс
беруі әр түрлі болуы мүмкін, дегенмен
бұл әдетте терінің үстіне шығатын алқызыл,
қызыл не қоңыр түсті дақтар (терінің түсіне
қарай) түрінде болады. Сонымен бірге ол
кез келген ішкі ағзаны, әсіресе лимфа
жүйесін зақымдауы мүмкін.
Бактериальды инфекциялар:
- АҚТҚ –инфекциясы кезінде бактерияны
жұқтырылса, бактериалды қабынуда дамуы
мүмкін. Егер сіз темекі шексеңіз не есірткі
тұтынсаңыз тәуекелділік арта түседі.
ПЦП профилактикасы бактериалды қабынуды
да болдырмауға көмектеседі.
Бактериялар сонымен бірге ауыр асқазан-ішек
жолары бұзылуының себепшісі болуы мүмкін.
АҚТҚ жұқтырған адамдар, жұқтырмағандардың
оппортунистік инфекцияны жұқтырмағаны
жақсы! Оппортунистік инфекция АҚТҚ бар
адамдар мен ЖИТС –пен ауыратын адамдардың өліміне себепші болады.
Оппортунистік инфекция иммун мәртебесі
300 және одан төмен кезінде қауіпті болады.
Ауру қоздырғыштарын (бактериялар, грибтер,
вирустар, паразиттер) жұқтыруды болдырмау
үшін; симптомдары пайда болғанға дейін,
аурудың қоздырғыштарын құрту үшін профилактикасы,
алдын ала дәрі-дәрмектерді қабылдау керек.
Оппортунистік инфекциялардың кейбір
қоздырғыштары ешқандай көрініс берместен,
көптеген адамдардың ағзаларында өмір
сүреді. Тек қана иммуны төмен мәртебесі
кезінде олар бақылаудан шығып кетіп, өміріне қауіпті ауру
туғызады.
Қорытынды
ОПИ- ауруға бейім деген мағынаны білдіреді.
Бұл адам ағзасындағы, қалыпты мекендеушісі
болып табылады. Қалыпты жағдайда ауру
тудырмайтын шартты патогенды микроорганизмдер
шақыратын инфекциялар.
Пайдаланған әдебиеттер.
- 1. Микробиология
және вирусология (жалпы бөлім): Оқу құралы/Ү.Т.Арықпаева,
К.Х.Алмағамбетов, Н.М.Бисенова, Н.Б.Рахметова,
Г.Д.Асемова, Койшебаева к.Б., Бисембаева
С.К., Калина Н.В./1-ші басылым.(Медициналық
және фармацевтикалық мамандық бойынша
жоғары оқу орындарының студенттеріне
арналған оқу құралы)-Астана, 2005.-208 бет;
- 2. Микробиология
және вирусология(жеке бөлімі): Оқу құралы
/Ү.Т.Арықпаева, К.Х.Алмағамбетов,
Н.М. Бисенова, Ә.Ө.Байдүйсенова, Н.Б.Рахметова,
Г.Д.Асемова/1-ші басылым. (Медициналық
және фармацевтикалық мамандық бойынша
жоғары оқу орындарының студенттеріне
арналған оқу құралы)-астана,2006.-199 бет.
- 3.Жалпы
микробиология (оқу әдістемелік құрал).
Микробиология кафедрасының профессорлары
Б.А. Рамазанова, А.Л. Котова, Қ.Қ. Құдайбергенұлы,
оқытушылар: Б.М. Хандиллаева, Г.Р. Амзеева,
Т.С. Бегадилова, А.М. Бариакова, Д.Ж. Батырбаева.
Алматы-2006, 176 бет.
- 4.Жеке
микробиология (оқу-әдістемелік құрал).
Микробиология кафедрасының профессорлары
Б.А.Рамазанова , А.Л.Котова, Қ.Қ. Құдайбергенұлы,
доценттер С.Ш.Шакиев, А.А. Стамкулова,
Н.Т. Таурбаева, оқытушылар: Б.М. Хандиллаева,
Г.Р. Амзеева, Т.С. Бегадилова, А.М. Бармакова,
Д.Ж. Батырбаева. Алматы-2006. - 176 б.
- 5. Медициналық
микробиология. Оқулық ./ Б.А.Рамазанова,
Қ.Құдай бергенұлы, А.Л.Котова, т.б.-Алматы.
2011-683 бет.