Биомембраналар

Сигналдың өткізуіне қатысатын, реттелетін иондық каналдар сыртқы стимулға анықталған ион үшін мембраналық  өткіолігінің өзгеруімен жауап береді.

 Ондай каналдардар  жұмыс істеу үшін келесі шарттар  орындалу керек:

1. Сыртқы сигнал каналдың  ашық және жабық қалпын жылдам  ауыстыру керек.

2. Мембраналалық потенциалдың  жаңа тепе-теңдігі не стационарлы  мәні тез орнатылу керек

3. Функционалды қалып  өзгергенде, жылдамдықтың және оның  өзгеруінің ролі аса маңызды.

 К + иондарының мембрана  арқылы диффузиясының нәтижесінде  зарядтар бөлінеді. Трансмембраналық  потенциалы тепе-теңдік мәніне  жетеді, оны Нернстің теңдеуінен  табуға болады (100 мВ). Бұл потенциалды  ұстап тұру үшін керек заряд  С сыйымдылығымен анықталады, оның  мәні ~ 10 - 12 моль/см2  болады (250 липидті  молекулаға 1 заряд келеді). Тасымалданатың  К+  иондарының концентрациясының  өзгеруі шамалы болғанына қарамастан, туатын электрлік сигналдың мәні  едәуір жоғары болады.

 Ағынның жылдамдығы  каналды тасымалдаушыдан ерекшелейтін  маңызды сипаттамасы болып табылады. Өте аз каналдар ашылса да  мембрананың электрлік қасиеттері  тез өзгереді.

 Канал ашылғаннан кейін  жаңа стационарлы қалыпқа жету  үщін керек уақыт каналдың  маңызды сипаттамасы болып табылады. Ол сыйымдылықтан және мембрананың  меншікті қарсыласуынан тәуелді  болады. Мысалы, 1 мкм2 аудандағы ашық  каналдардың саны 500 болса, жауап  келетін уақыт 0,1 мс. тең болады.

 

 

 

 

 

                                  Қорытынды

 

Жасуша мембраналарының  молекулалық құрылысы ұқсас. Олардың  құрылымдық негізін 3 түрлі липидтер ( фосфолипидтер, холестерол, гликолипид ) мен ақуыз молекулаларының кешені – биологиялық мембраналар қалыптастырады. Сұйықтық –мозаикалық модельге сәйкес, биомембрана негізін 4-5 нм үздіксіз сұйық фосфолипидтік биқабат  құрайды. Оның ішінде мозаика түрінде  ақуыз молекулалары орналасқан .

Биологиялық мембраналардың нақтылы түрінің спецификалық қасиеттері мен функциялары көбінесе оның белоктық құрамына және мөлшеріне байланысты.

Биологиялық мембраналардың құрылысына ассиметриялық қасиет тән. Сыртқы және ішкі қабаттарының липидтік және ақуыздық та құрамдары әртүрлі. Бұл жағдай мембрана беттерінің функциялық айырмашылықтарын анықтайды.

Жалпы жасушалардың құрылымдық және қызметтік қалыптасуында биомембраналардың  рөлі үстем, себебі олар – плазмалық  мембрананың және көптеген оргонеллалардың  құрамдастары.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

                Қолданылған әдебиеттер

 

 

1. Төлеутаев Н.Т  Адам және жануарлар физиологиясы
2. Бейорганикалық және аналитикалық химия
3. С.А. Ажаев « Гистология » Түркістан ,2007