Көңілді қыс
Балалар шықты далаға,
Ойнап, күліп жүр енді.
Шаналармен озады,
Аққаланы соғады.
Орындаған:
2 «ә» сынып оқушысы Әбдіқасым Темірлан
Мағжан Бекенұлы Жұмабаев (1893-1938) - қазақ
әдебиетінің көгіндегі XX ғасырдың басында
жарқырай жанған жарық жұлдыздарының
бірі, текті ақыны. Туған жері - бұрынғы
Ақмола губерниясының Ақмола уезіндегі
Полуденовский болысы (қазіргі Солтүстік
Қазақстан облысы Булаев ауданы). Әкесі
Бекен (Бекмағанбет) орта дәулетті, өзінің
әділдігімен, адамгершілікті парасатымен
ел арасында беделі жоғары адам болған.
Соған орай оны бір сайлауда болыс етіп
сайлаған көрінеді.
Ауыл мұғалімінен хат танып, сауат ашқан
Мағжан 1905 жылы Қызылжардағы медресеге
оқуға түсіп, оны жақсы үлгеріммен аяқтайды.
Байқоңыр (ғарыш айлағы)
Уикипедия — ашық энциклопедиясынан
алынған мәлімет
(Байқоңыр (ғарыш алаңы) бетінен бағытталған)
Басқа мағыналар
үшін, Байқоңыр деген бетті қараңыз.
Байқоңыр - ғарыш алаңы. Қызылорда облысы Қармақшы ауданының аумағында орналасқан. Іргесі 1955 ж. қаланған.[1] Ғарыш алаңын салу үшін Байқоңырды таңдап
алу кезінде бұл жердің елді мекендерден
қашық болуы, экватор жазықтығына жақындығы,
ракета ұшырудың қауіпсіздігі, қайтып
оралатын ғарыштық объектілер үшін қолайлы
қону аймақтарының болуы, т.б. факторлар
ескерілді. Байқоңырдың басты және көмекші
объектілері мен қызмет ету орындары кең
аймаққа орналасқан, олар бір-бірімен
автомобиль жолдары және теміржол аркылы
байланысқан. Байқоңырдың негізгі объектілеріне:
техникалық тұғырлар, старттық кешендер
мен ұшу трассасының бойындағы өлшеу бекеттері
(олардың әрқайсысы жалпы техника және
арнаулы технология кұрал-жабдықтары
бар ірі құрылыстар), ғарыш алаңына әр
түрлі жүктерді жеткізетін кірме жолдар,
т.б.; көмекші және қызмет көрсету объектілеріне:
отын (жанармай) сақтайтын алаң, сұйық
оттегі мен азот өндіретін заттар, энергия
және сумен қамтамасыз ететін жүйелер,
байланыс жүйесі, телевизия, т.б. жатады.
Байқоңырда ракета тасығыштың (РТ) әрбір
түріне сәйкес бір не бірнеше техникалық
тұғырлар және олардың әрқайсысына арналып
бір не бірнеше старттық кешендер салынған.
Байқоңырдан Протон зымыраны ұшу сәті.
Байқоңырдың ұшу трассасы Арал теңізінен Камчатка түбегіне дейін созылып
жатыр.1957 ж. 4 қазанда Байқоңыр ғарыш
алаңынан тұңғыш ғарыш ракетасы сәтті
ұшырыдды. Ол дүние жүзіндегі ең бірінші
Жердің жасанды серігін (ЖЖС) орбитаға
шығарды.
Союз TMA-13 ұшырылуға дайындық
Байқоңыр әлемдегі ең ірі жер беті ғылыми
ғарыш полигоны болып табылады, оның басты
және көмекші нысандарының жалпы ауданы
6717 шаршы шақырым.[2]
Байқоңырдан 1961 ж. 12 сәуірде адамзат тарихында
тұңғыш рет Гагарин Юрий Алексеевич "Восток" ғарыш кемесімен
ғарышқа аттанды. Байқоңыр одан кейін
де ғарыш кеңістігін игеруде көптеген
жаңашыл бастамалардың старттық орнына
айналды. Байқоңырдан Күннің, Айдың, Шолпанныңалғашқы жасанды серіктері,
"Восток", "Восход", "Союз",
"Прогресс" ғарыш кемелері, "Салют",
"Мир" орбиталық станциялары, жұмыстар
жүргізуге арналған "Протон", "Зонд",
"Прогноз", байланыс мақсаты үшін
пайдаланылатын және метеорологиялық
бақылаулар жүргізуге арналған "Молния",
"Экран", "Горизонт", "Радуга",
"Метеор", т.б. ЖЖС-тері ұшырылды. Айды, Марсты және Шолпанды зерттеуге арналған
ғарыш аппараттары бар РТ-лар да Байқоңырдан
аттандырылды. 1991 ж. 2 қазанда тұңғыш қазақ
ғарышкері Т. Әубәкіров "Союз Т-13" ғарыш кемесімен
Байқоңырдан ғарышқа көтерілді. Ресеймен
бірлескен бағдарлама бойынша қазақ ғарышкері Т.А. Мұсабаев ғарышта 2 рет (1994, 1998) болды.
Байқоңыр ғарыш алаңын салуға әр жылдары
түрлі мамандықтағы көптеген қазақстандықтар
қатысты. Олардың арасыңда Байқоңыр ғарыш
алаңының қызметкерлері Қ. Тоқмұхамедов,
Б. Межіғұлов, Т. Уәшев, К.Әбілғазин, полковник
Ә. Исмаилов, М. Құлымгереев, Қ. Нұрмағамбетов,
С. Мұхаметқалиев, Б. Ешімов, Қ. Нұрмұқанов,
Р. Құлмырзаев, М. Мұқанов, т.б. болды. Қазақстан азаматы, ұшқыш-сынақшы, майор М.З. Рафиков
алғашқы ғарышкерлер тобында Ю.А. Гагаринмен
бірге дайындықтан өтті. Байқоңыр ғарыш
алаңы 1991 ж. Қазақстан Республикасыныңиелігіне өтіп, 1993 ж. Ресей Федерациясына 20 жылға берілді. Байқоңыр кешенін
пайдаланудың экологиялық зардаптары
байқалды. Байқоңыр кешенінен Қазақстан
Республикасы аумағына жылына 30 — 35 мың
т. улы заттар таралады. Ракеталардантүскен қалдықтар Қарағанды, Павлодар және Шы
Байқоңыр - ғарыш алаңы. Қызылорда облысы Қармақшы ауданының аумағында орналасқан. Іргесі 1955 жылы қаланған.
1957 ж. 4 қазанда Байқоңыр ғарыш
алаңынан тұңғыш ғарыш ракетасы сәтті
ұшырылды. Ол дүние жүзіндегі ең бірінші
Жердің жасанды серігін орбитаға шығарды.
Байқоңыр әлемдегі ең ірі жер
беті ғылыми ғарыш полигоны болып табылады,
оның басты және көмекші нысандарының
жалпы ауданы 6717 шаршы шақырым.
Байқоңырдан 1961 жылы 12 сәуірде адамзат тарихында
тұңғыш рет Гагарин Юрий Алексеевич "Восток" ғарыш кемесімен
ғарышқа аттанды.
Райымбек батыр Түкеұлы (1705, қазіргі
Алматы облысы — 1785, Алматы) — батыр, қолбасшы.
Ұлы жүз албан ішіндегі алжан руының сырымбет
тармағынан. Атасы Хангелді батыр 18 ғ-дың
1-жартысында жоңғарларға қарсы күресте
аты шығып, 1733 ж. Төле, Іодар билер, Сатай,
Бөлек батырлармен бірге Ұлы жүз қазақтары
атынан орыс патшайымы Анна Иоановнаға
елші жіберген. Райымбек 17 жасында жоңғар
басқыншыларына қарсы күресте ерлік көрсетіп,
батыр атанды. Райымбек батыр жайлы
ел ішінде аңыз-әңгіме, жырлар өте көп.
Торайғыр және Сөгеті жоталары аралығында
Ойрантөбе жазығы бар. Мұнда қазақтар
мен жөңғарлардың сұрапыл шайқасы болып
өткен. Айырлы асуына таяу Торайғыр тауында
Райымбек бастауы бар. Райымбекпен бірге
жоңғарларға қарсы күрестің бел ортасында
Сатай, Бөлек, Қойкелді, Қонақкелді, Қыстық,
Малай, Байсейіт сынды батырлар жүрді.
Райымбек батырдың мазары Алматы қаласында
орналасқан және батыр атында көше бар.
Алматы облысының бір ауданы Райымбек
есімінде және ауылға аты берілген.