Аурулардың тұқым қуалау түрлері

Баяндама

 

Тақырыбы: Аурулардың тұқым қуалау түрлері

 

Семей мемлекеттік медицина университеті

Патологиялық физиология кафедрасы

 

Орындаған: Тылгатбекова Г.С.

Тексерген:

 

Семей қаласы 2014 жыл

Жоспар:

 

• Аурулардың тұқым қуалау түрлері
• А) Белгілер тұқым қуалауының негізгі заңдары (Мендель)
• Б) Тұқым қуалайтын белгілердің берілу ережелері
• В) Аурудың доминантты, рецессивті  және кодоминантты тұқым қуалау түрлерінің сипаттамасы
• Г) Хромосомалық аурулар және хромосомалық ауытқу (абберация)

Тұқым қуалауының негізгі заңдары

 

• Тұқым қуалаушылықтың заңдылықтарын чех ғалымы Г.Мендель ашты. Ол 1856 жылдан бастап ас бұршағына тәжірибе жүргізіп, жеке бергілердің ұрпақтан ұрпаққа қалай берілетінін зерттеді. Биология саласындағы көпшілік ғалымдар Мендель заңдарын жануарлардың тұқым қуалаушылығын зерттеуге пайдаланып ұқсас нәтижелер алды. Белгілердің ұрпақтарға берілу заңдылықтарын дұрыс шешу мақсатында, әр ұрпақ сайын өте дәлдікпен сандық есептеулер жүргізді.  Осының нәтижесінде Мендельдің тұқым қуалау заңдылықтары алғаш болжам ретінде қабылданғанымен, кейін толық мәнінде дәлелденіп қалыптасқан теорияға айналды.

Тұқым қуалау типтері

 

Тұқым қуалау

 

Моногенді

 

Аутосомалық

 

Доминантты

 

рецессивті

 

аралық

 

Жыныспен тіркес

 

Х-хромосомамен тіркес

 

доминантты

 

рецессивті

 

аралық

 

У-хромосомамен тіркес

 

Полигенді

Моногенді- бір генмен анықталатын сандық белгілердің тұқым қуалауын айтады

Полигенді-екі немесе бірнеше генмен анықталатын сандық белгілердің тұқым қуалауын айтады.

Гендік аурулар тұқым қуалау түрі бойынша: 

 

• 1. Аутосомды доминантты
• 2. Аутосомды рецессивті
• 3. Кодоминантты
• 4. Митохондриялық
• 5. Жыныспен тіркес